CHRONISCHE PIJN EN FIBROMYALGIE: EEN HOLISTISCHE AANPAK

Chronische pijn is een wereldwijd probleem dat 1 op de 5 mensen treft. Een belangrijke vorm hiervan is het fibromyalgie pijnsyndroom, dat wordt gekenmerkt door wijdverspreide pijn, vermoeidheid, slaapstoornissen en concentratieproblemen.

Wat is fibromyalgie?

Hoewel fibromyalgie niet direct gelinkt is aan zichtbare schade in spieren of gewrichten, betekent dat niet dat het ‘tussen de oren zit’. De kern van het probleem ligt in de centrale sensitisatie van het pijncentrum in het centrale zenuwstelsel—oftewel een overprikkeling van het zenuwstelsel. In zekere zin zit het dus wél tussen de oren, maar niet zoals vaak wordt gedacht.

Fibromyalgie wordt beschouwd als een neuro-inflammatoire aandoening. De activatie van het immuunsysteem leidt tot een verhoogde exciteerbaarheid van de nociceptieve pathways, wat bijdraagt aan de centrale sensitisatie. De onderliggende oorzaak van deze ontsteking is vaak een algemene laaggradige ontsteking in het lichaam, die de bloed-hersenbarrière passeert en de immuuncellen van de hersenen (gliacellen) activeert. Factoren zoals obesitas, een verstoord darmmicrobioom en chronische stress spelen hierin een belangrijke rol.

Medicatie vs. Leefstijlinterventies

Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat medicatie voor fibromyalgie vaak weinig effectief is. Slechts 30% van de patiënten ervaart enige verlichting door zware pijnstillers (tramadol), anti-epileptica (Lyrica) of antidepressiva (Duloxetine). Bovendien kunnen deze medicatie op lange termijn schadelijke bijwerkingen veroorzaken en het syndroom zelfs verergeren.

Wat werkt dan wél?

Dr. Brenda De Petter, diensthoofd fysische geneeskunde en revalidatie bij AZ Rivierenland, benadrukt in haar boek Pijn! het belang van leefstijlinterventies. Deze benadering heeft een bewezen effect dat groter is dan medicatie en kan in sommige gevallen zelfs leiden tot het verdwijnen van klachten. Belangrijke interventies zijn:

• Cognitieve gedragstherapie – helpt bij het omgaan met pijn en het veranderen van beperkende overtuigingen.

• Voeding – een ontstekingsremmend dieet kan laaggradige ontstekingen verminderen maar ook het darmmicrobioom herstellen.

• Beweging – regelmatige, aangepaste lichaamsbeweging helpt bij het verbeteren van de pijngevoeligheid.

• Hartcoherentie en ademhalingstechnieken – reguleren het autonome zenuwstelsel en verminderen stress.

• Voedingssupplementen – kunnen tekorten aanvullen, ontstekingen verlagen en zorgen voor meer energie.

• Pijneducatie via neurolinguïstisch programmeren (NLP) – helpt bij het hertrainen van de hersenen.

• Herstel van het darmmicrobioom – een gezond microbioom vermindert laaggradige ontstekingen en ondersteunt het immuunsysteem.

  
  

Een Holistische Aanpak

Fibromyalgie vraagt om een integrale benadering. Er is geen quick fix of magic bullet, maar door de juiste leefstijlinterventies toe te passen, kan de aandoening onder controle worden gehouden. Het goede nieuws? Het is wél beheersbaar en ik ben er van overtuigd dat we onze hersenen zo kunnen hertrainen dat we er ook effectief van kunnen genezen.